A Consellería de Cultura, Educación e Universidade rexeita por sistema as nosas suxestións ao Decreto polo que se fixan os prezos públicos nas universidades do SUG no período habilitado para facelo no portal de transparencia da Xunta de Galicia.

No Artigo 11 deste Decreto recóllese que as matrículas de honra (MH) só conlevan a exención de pagamento no seguinte curso académico do número de créditos correspondente no caso “de cursar unha segunda titulación de grao ou máster universitario, na mesma rama de coñecemento”.

• En xuño de 2020, a AIC presentou unha suxestión a este Decreto que propoñía a conservación das MH independentemente da rama de coñecemento da segunda titulación, expoñendo que esta medida era discriminatoria, por exemplo para persoas doutras ramas que decidan facer o Mestrado de Profesorado, entre outros casos.
• Ante a absurda negativa da Consellería de Cultura, Educación e Universidade, que aducía que “os estudos de máster deben conducir a unha maior especialización académica ou profesional”, a Asemblea elevou a solicitude á Valedora do Pobo.
• En maio de 2021, despois dun ano de procedemento e numerosos requerimentos, a Valedora presentou á Consellería unha suxestión realizando a mesma petición que lle trasladabamos desde a AIC: que se eliminase dita restrición por rama ao non atopar razóns suficientes para mantela.
• Unha vez máis, a Consellería rexeitou a petición este xullo sen dar ningún argumento convincente.

Ante a falta dunha xustificación adecuada, a Valedora do Pobo pechou o expediente de solicitude asegurándonos que incluirá no Informe Anual dirixido ao Parlamento de Galicia esta problemática. Confiamos que esta situación poida mudar no futuro e invitamos a todas as persoas e asociacións que poidan sufrir esta discriminación a elevar as súas propias solicitudes aos órganos competentes. A unión sempre fai a forza!

Desde a AIC seguimos e seguiremos pelexando por ter unha Universidade máis xusta, digna e democrática!

Tras máis de dous anos de reclamacións e demandas xudiciais gañadas, o persoal investigador consegue que se cumpra o convenio colectivo

Hai xa máis de dous anos que, baixo o lema #PorUnhaUSCDigna, a AIC decidiu reclamar diversos dereitos para o persoal investigador. Algúns deles, como a indemnización por finalización de contrato, estaban recoñecidos anteriormente pola propia USC e foran inxustamente arrebatados. O pago dos complementos por antigüidade (trienios) é unha demanda histórica da AIC que, por fin, vai ser recoñecida: toda traballadora predoutoral, posdoutoral ou contratada a cargo dun proxecto na USC percibirá un complemento salarial por cada período de 3 anos de contrato. O acordo é froito do longo traballo desenvolvido durante estes 2 anos e que desencadearon protestas colectivas e demandas xudiciais ante a falta de vontade do equipo de goberno para poñer solucións enriba da mesa.

Mais na AIC valoramos o esforzo final do equipo de goberno para chegar a unha posición de consenso, sen esquecer que estabamos a falar dun dereito recoñecido no convenio colectivo e que o seu incumprimento supuña un trato desigual, precisamente, dos colectivos máis precarizados. A dignidade non se negocia e, neste caso, o seu recoñecemento chega tarde. Tampouco queremos esquecer que, a pesar do episodio final de negociación, foron as circunstancias destes dous anos, e non a vontade do equipo de goberno, as que posibilitaron o diálogo. Resultaría imposible ter visto á Xerencia da USC sentada nunha mesa desta índole sen a primeira sentenza gañada, sen as numerosas demandas individuais presentadas, e sen a forza que otorgou cada unha de vós a todos os sindicatos e asociacións que defendían este dereito. Grazas por asistir a cada protesta, por difundir cada comunicado e por traballar en prol dunha USC máis digna.

É neste punto no cal temos que facer un especial recoñecemento a todas esas persoas que decidiron empregar parte do seu tempo e folgos para presentar demandas xudiciais contra a USC por esta cuestión. Énchenos de orgullo dicir que a primeira delas, o xermolo desta reclamación, partiu da nosa asociación e que hoxe en día compañeiras de Vigo e A Coruña seguen a nosa estela. Sen esa semente das demandas, resultaría imposible entender que a USC aceptase finalmente pagar os trienios. Neste sentido, tamén queremos agradecer aos sindicatos con representación na USC ter trasladado ás mesas de representación esta reclamación, en especial á sección sindical de CCOO, por transformala nunha folla de ruta de case 2 anos, culminada nunha demanda colectiva que acelerou a sinatura deste acordo.

A nivel técnico, podemos resumir o acordo en que a USC pagará trienios ao persoal predoutoral, posdoutoral e contratado con cargo a proxectos a partir do 1 de setembro. Non obstante, quen teña xa dereito a máis dun trienio, só percibirá inicialmente un deles. Ao longo de 2022 incorporarase o pago do segundo, en 2023 o terceiro, en 2024 o cuarto e o resto en 2025.

Con todo, cómpre coller esta información con pinzas ata que vexamos redactado e asinado o texto definitivo do acordo.

Por último, dende a AIC queremos salientar que, de novo, este acordo vén a incidir nunha cuestión de capital importancia: a investigación, en calquera das súas etapas, é un traballo e debe estar recoñecido como tal. A USC é a entidade contratante de todas estas persoas, independentemente de se os seus contratos están cofinanciados por outras entidades, e ten a obriga de asumir calquera custo ou pago adicional que supoña a formalización dos devanditos contratos, como ben recollen as propias convocatorias de axudas públicas.

Dende a AIC esperamos que este acordo sexa a base para o recoñecemento de todos os dereitos pendentes do persoal de investigación e, sobre todo, da plena aceptación de que as tarefas de investigación son traballos que deben ser recoñecidos e remunerados.

Os colectivos máis precarizados da universidade concorren ás eleccións da USC nunha fronte común para democratizar a investigación

• Unha institución con vontade de resolución de problemas sociais mediante a ciencia excelente ten que garantir os dereitos laborais das súas investigadoras.
• Na actualidade só unha de cada cinco investigadoras predoutorais ve remunerado o seu traballo na USC.
• Na USC estase xestionando a actividade investigadora en detrimento da maioría das investigadoras e do propio coñecemento.

A Asemblea de Investigadoras de Compostela (AIC) concorre ás eleccións da Universidade de Santiago de Compostela (USC) para rematar coa falta de democracia na investigación. Esta eiva democrática maniféstase en diferentes eixos: primeiro, na non democratización do “que” se investiga, en tanto que se atopa subxugado a intereses mercantís. Segundo, na non democratización do “quen“, en tanto que o acceso á investigación está condicionado por cuestións materiais e de xénero. Terceiro, na non democratización do “como” se goberna a investigación, en tanto que a democracia non pasa dun plano formal, estando lonxe dunha democracia real.

Traballo non remunerado, horas extra non recoñecidas, contratos intermitentes, carencia de materiais e medios para realizar a súa actividade, penalización nas convocatorias públicas polos permisos de maternidade… Estes son algúns dos exemplos da precariedade que padecen as traballadoras no seu día a día na carreira investigadora.

Para facer fronte a estas e outras inxustizas, naceu en 2017 a Asemblea de Investigadoras de Compostela. A AIC é un espazo de encontro e debate sobre as diferentes problemáticas que afectan ao colectivo investigador da USC. Ten como obxectivo principal defender e loitar polos dereitos e aspiracións dunha carreira profesional digna das investigadoras (persoal investigador, técnico e de xestión) exista ou non un vínculo laboral e/ou remuneración. Diante da convocatoria electoral a distintos órganos de goberno da USC a finais deste mes de abril, a AIC reivindica que unha institución con vocación á resolución de problemas sociais mediante a ciencia excelente ten que asegurar que o persoal das primeiras etapas da carreira investigadora teña garantidos os seus dereitos laborais e velar por asegurarlles unhas condicións de vida mínimas.

Na actualidade, de cada cinco investigadoras predoutorais na USC, só unha recibe remuneración polo seu traballo; e só unha de cada dez investigadoras predoutorais goza dun contrato de máis de tres anos de duración. A maioría de investigadoras, tanto predoutorais como posdoutorais, levan a cabo a súa actividade encadeando contratos temporais precarios con períodos de actividade non remunerada, ou con traballos noutros sectores, para poder custear a súa investigación. A inestabilidade laboral acentúase no caso das profesionais que traballan en temas que non son obxecto dunha mercantilización lucrativa a curto prazo. Á xa precaria situación do colectivo, hai que engadir a discriminación por cuestión de xénero que padecen as investigadoras na súa carreira. 

Dende as institucións e os organismos públicos non se está a gobernar a investigación para arranxar esta situación, senón todo o contrario: estase xestionando a actividade investigadora en detrimento da maioría das investigadoras e do propio coñecemento. Son precisamente aqueles sectores máis favorecidos polo interese do mercado os que ostentan as principais posicións de poder dentro da universidade, restrinxindo as posibilidades dunha ciencia independente. Ademais, non existe unha vontade por parte da universidade de defender, perante os poderes públicos, a necesidade de atender as propostas destes colectivos no tocante ás distintas convocatorias de axudas, estatutos ou leis que afectan ao colectivo investigador.

Dende a súa orixe, a AIC acadou importantes vitorias na defensa dunha carreira investigadora estable, digna e previsible. Agora, denuncia as carencias democráticas do actual sistema de investigación e concorre ás eleccións na USC para continuar mellorando as cousas baixo o lema #PorUnhaInvestigaciónDemocrática. 

Democratizar a investigación pasa, sen lugar a dúbidas, por mellorar as ferramentas das que dispoñemos as persoas que investigamos para poder intervir na dirección da política científica das institucións ás que pertencemos. A Universidade de Santiago de Compostela presenta severos déficits democráticos que transcenden con moito ao persoal investigador. Os sectores máis precarios da universidade son tamén os máis precariamente representados nos órganos de goberno da USC. A falta de democracia material aparece sempre asociada á falta de democracia no plano formal. Somos conscientes de que, nun sistema de goberno estamental como o que rexe na nosa universidade, a existencia de contrapesos institucionais resulta clave para evitar que, en situacións de crise, sexan sempre os mesmos colectivos os que asuman os maiores custos. 

O persoal investigador que está nas primeiras etapas da súa carreira, sexa pre- ou posdoutoral, arrastra as consecuencias dun deficiente encadramento dentro das estruturas de goberno da USC. A nosa división entre os sectores II (restantes categorías de PDI) e III (estudantado) no Claustro Universitario dificulta tremendamente a nosa presencia nos principais órganos da universidade, nomeadamente no Consello de Goberno e no Consello Social. A isto cabe sumar a ausencia case absoluta de espazos para o diálogo entre o equipo de goberno e as asociacións de investigadoras. Estas eivas na nosa representación minan sistematicamente a nosa capacidade para participar da política universitaria. Ademais, o escaso peso que o persoal investigador ten dentro da estrutura da USC leva a que, en caso de dúbida, as nosas necesidades máis básicas sexan desatendidas en favor doutros estamentos que gozan dunha posición máis acomodada. 

É por iso que desde a Asemblea de Investigadoras de Compostela apostamos por democratizar o papel que a investigación de base ten nas estruturas da USC, esixindo:

1. A inclusión do conxunto do persoal investigador predoutoral no sector II, aumentando en consecuencia o seu peso no Claustro Universitario.
2. Establecer mecanismos que faciliten a presencia de cando menos un representante deste persoal investigador dentro do Consello de Goberno.
3. A conformación dunha mesa de diálogo entre as asociacións de investigadoras con representación no Claustro e no Consello de Dirección da EDIUS e o equipo de goberno da USC; desempeñando esta sempre un papel complementario respecto das diferentes mesas de negociación sindical. 

Desde a AIC entendemos que a representación institucional é apenas unha parte do proceso democrático. A plena democratización da vida universitaria, no referido ás investigadoras e a todos os sectores que conformamos esta comunidade, só pode vir da man dos procesos de participación. É por iso que a nosa loita se estende máis alá do plano institucional. En cada mobilización, cada vez que nos axudamos entre todas para mellorar as nosas condicións de vida e en cada batalla contra a precariedade; construímos a verdadeira democracia.

Unha das manifestacións máis evidentes da precariedade na investigación atopámola na progresiva marxinación de certas ramas de coñecemento. A través das convocatorias de axudas pre- e posdoutorais e de infinidade de iniciativas públicas de financiamento, as liñas de traballo que presentan menores posibilidades de aplicación mercantil son sistematicamente deixadas de lado, privándoas de oportunidades.

Non se trata dunha discriminación entre “ciencias e letras”, senón que estamos ante un fenómeno que afecta ao conxunto de disciplinas científicas. Pode entenderse que unha empresa privada elixa destinar os seus fondos adicados a I+D a liñas de investigación das que espera obter unha certa rendibilidade. Ao fin, tal é o despotismo característico dun sistema económico como o actual. O que resulta absolutamente ilóxico é que o sector público e as propias universidades remen na mesma dirección, sometendo á investigación a unha tiranía absolutamente allea ao coñecemento.

A investigación constitúe unha actividade desinteresada, no sentido de que esta se debe unicamente á procura de novas verdades con independencia de calquera outro tipo de conveniencias. A validez científica de calquera enunciado, xa sexa en física, química, historia, economía ou lingüística; non depende de que beneficie ou prexudique a determinados grupos sociais, senón a criterios académicos establecidos polas propias disciplinas que se estudan.

Agora ben, pese a este carácter desligado dos intereses materiais da ciencia en si, sabemos que a mesma ciencia ten lugar en contextos sociais e materiais ben determinados. Non pode haber avances sen medios de traballo axeitados (despachos, laboratorios, fondos bibliográficos ou ordenadores) e, sobre todo, sen persoas con contratos dignos que poidan concentrarse unicamente no labor de investigar. É por iso que consideramos a intromisión de intereses alleos á ciencia, especificamente os intereses empresariais, como un grave obstáculo para unha investigación democrática; en tanto que supón a imposición do criterio dunha minoría social na decisión sobre en que coñecementos paga a pena afondar e cales cómpre deixar de lado. Os intereses das empresas non poden decidir se unha investigación recibe ou non o financiamento necesario para o seu desenvolvemento. 

É por iso que desde a Asemblea de Investigadoras de Compostela apostamos por democratizar a investigación esixindo: 

1. A inclusión de criterios de avaliación académicos e científicos á hora de distribuír as axudas para a contratación de persoal pre e pos doutoral a nivel estatal, galego e, de ser o caso, nas axudas propias das USC.
2. Unha maior equidade na distribución das axudas entre ámbitos da investigación, asegurando o acceso para todas as grandes áreas de coñecemento en calquera convocatoria que se realice.  
3. A retirada de criterios empresariais á hora da concesión de axudas para proxectos de investigación e, de non ser o caso, o establecemento por parte das institucións competentes de mecanismos financeiros de corrección baseados en criterios científicos.